شگفتیهای زیبای معماری ایرانی

ایران در قرون میانه شاهد ظهور تعدادی از زیباترین آثار هنر و معماری اسلامی بوده است. بیشتر این آثار شگفتآور در عصر صفوی و زمانی که اصفهان پایتخت ایران بود، ساخته شدهاند. معماری ایرانی بین سالهای 1500 تا 1800 میلادی، که به عنوان دوره مدرن اولیه شناخته میشود، دارای عناصر معماری شاخص و ویژهای مانند قوسهای نوکتیز یا تیزهدار، تزیینات حجمی چند طبقه که با نام «مقرنس» شناخته میشوند و گنبدهای پیازی با تزئینات گیاهی بوده است.
فضای داخلی مساجد و کاخها در این دوره با کاشیهای هفت رنگ که شامل رنگهای لاجوردی، طلایی، فیروزهای، سبز، قرمز، سیاه و سفید بودند و با اشکال گیاهی و هندسی پیچیده و همچنین آیات قرآن به صورت خوشنویسی، تزیین شدهاند.
معماری ایرانی معماری شگفتانگیزی است که از زمان ظهورش تا امروز چشمنواز باقی مانده است و با جذابیت معنوی خود بازدیدکنندگان را به ورای آسمان و جایی شبیه به بهشت میبرد.
در مطلب امروز ایپلاس با هم نگاهی به تصاویر عکاسانی میاندازیم که موفق شدهاند ذات جذاب و بینظیر معماری ایرانی را در 5 شهر مختلف ایران ثبت کنند.
1- تهران
کاخ گلستان یکی از مجموعههای منحصر به فرد معماری ایرانی است. این کاخ محل سکونت شاهان سلسله قاجار بود که در قرن نوزدهم میلادی بر ایران حکومت میکردند.
2- اصفهان
مسجد جامع اصفهان از بناهای زیبای معماری ایرانی است. این مسجد جامع در شهر اصفهان، پایتخت پیشین ایران قرار دارد.
مسجد شاه که با نام مسجد امام نیز شناخته میشود، یادگار شگفتانگیزی از معماری ایرانی دوره صفوی است. این بنا در ضلع جنوبی میدان نقش جهان اصفهان قرار دارد.
مسجد شیخ لطف الله یکی دیگر از مساجد و شاهکارهای معماری ایرانی دوره صفوی است که در ضلع شرقی میدان نقش جهان واقع شده است.
بازار اصفهان یکی از بازارهای تاریخی ایران است که قدمت آن به دوران صفوی میرسد. این بازار که یکی از بزرگترین بازارهای خاورمیانه است، در ضلع شمالی میدان نقش جهان قرار دارد.
عالی قاپو یکی از کاخهای بزرگ صفویان است و در ضلع غربی میدان نقش جهان ساخته شده است. معنای نام این کاخ را دروازه شاهی ذکر کردهاند اما در اسناد قدیمیتر نام این کاخ را آلا قاپو به معنای «دری به رنگ قهوهای» نوشتهاند.
پل اللهوردی خان یا همان سیوسه پل، یکی از یازده پل اصفهان و طولانیترین پل بر روی زاینده رود است. این پل در زمان حکومت صفویان توسط اللهوردی خان ساخته شد.
چهل ستون کاخی است که توسط شاه عباس دوم صفوی برای پذیرایی از مهمانان (به ویژه مهمانان خارجی) ساخته شد. نام چهل ستون به بیست ستون ورودی آن اشاره دارد که با انعکاس ستونها در آب حوض جلوی کاخ، تعداد آنها دو برابر به نظر میرسد.
3- کاشان
خانه عباسی یکی از خانههای سنتی شهر کاشان است که شش حیاط مرکزی دارد. این بنا در زمان سلسله صفویان ساخته شده و نمونهای زیبا از خانههای سنتی شهر کاشان است.
بازار کاشان یکی از بازارهای قدیمی ایران است که قدمت آن به دوران سلجوقیان میرسد. تیمچه زیبای امین الدوله که توسط معمار مشهور ایرانی قرن نوزدهم، استاد علی مریم کاشانی طراحی شده است، در این بازار قرار دارد.
خانه بروجردیها خانهای قدیمی است که در زمان قاجاریان توسط استاد علی مریم، برای همسر یکی از تجار ثروتمند آن زمان ساخته شده است.
حمام سلطان امیر احمد یک حمام عمومی سنتی بوده است که در زمان پادشاهی صفویان ساخته شد و پس از آسیب دیدن بر اثر زلزله، در زمان قاجاریان بازسازی شد.
4- شیراز
مسجد نصیرالملک در قرن نوزدهم میلادی و در زمان حکومت قاجاریان ساخته شد. این مسجد به مسجد صورتی نیز مشهور است و با شیشههای رنگیش شناخته میشود. نوری که از شیشهها عبور میکند باعث ایجاد تلالو رنگی زیبایی روی کاشیهای صیقلی کف مسجد میشود.
شاه چراغ مسجدی است که مقبره فرزندان امام هفتم شیعیان را در خود جای داده است. علاوه بر این، مسجد شاه چراغ به خاطر فضای داخلی خیرهکننده و پر زرق و برقش مشهور است.
مسجد وکیل در زمان حکومت زندیه بر جنوب ایران در نیمه دوم قرن هجدهم میلادی ساخته شد و بعدها در دوره قاجار مرمت شد.
5- یزد
مسجد جامع یزد از شگفتیهای معماری ایرانی به سبک آذری است. ساخت مسجد جامع این شهر تاریخی احتمالا در طول قرن 14 میلادی به پایان رسیده باشد.
زندان اسکندر در واقع یک مدرسه است كه قدمت آن به قرن پانزدهم میرسد. این نام به دلیل اشاراتی که در یکی از اشعار حافظ به این بنا وجود دارد، بر آن گذاشته شده است. با این وجود هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد این مدرسه در زمان اسکندر به عنوان سیاهچاله یا زندان به کار میرفته است!
یکی دیگر از شاهکارهای معماری ایرانی در شهر یزد، خانه فهادان است که در قرن هجدهم ساخته شده و امروزه به یک هتل-موزه زیبا تبدیل شده است.
ساباطها (سابات)، معبرهایی مسقف هستند که معمولا به شکل طاقهایی از خشت و گل ساخته شدهاند.
ساباطها از عناصر قدیمی معماری ایرانی در شهر تاریخی یزد هستند. نور از حفرههای موجود در این طاقها وارد میشود و روشنایی مسیر را تامین میکند.
دیدگاهتان را بنویسید