بهترین ابزار برای طراحی فضاهای کوچک

در دوسالانه ونیز سال 2014 رم کولهاس معمار مشهور و گرداننده (کیوریتور) دوسالانه، یک تم غیر معمول را انتخاب کرد. موضوع این رویداد «مبانی» بود و نمایشگاه اصلی آن به «عناصر معماری» اختصاص داشت. این دوسالانه به جای کاوش در موضوعات اصلی حرفه معماری که جامعه مدرن یا مظاهر آن را به چالش می‌کشند، به طور دقیق به مبانی ساختمان و عناصر ساده مورد استفاده معماران در طراحی‌های روزمره و به ویژه طراحی فضاهای کوچک، می‌پرداخت.

در ادامه مطلب امروز ای‌پلاس بیشتر به این رویداد جذاب که بر ابزارهای طراحی فضاهای کوچک متمرکز بود، می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

کولهاس در مورد تم انتخابی دوسالانه ونیز در سال 2014 اینطور توضیح داده است:«معمار حرفه‌ای کسی است که برای اتصال و کنار هم قرار دادن چیزها و نه جدا کردن آن‌ها از یکدیگر آموزش دیده است. فقط با مشاهده دقیق و موشکافانه عناصر و جزییات معماری می‌توان ترجیحات فرهنگی، پیشرفت‌های فناوری، تغییرات ناشی از تشدید مبادلات جهانی، سازگاری‌های اقلیمی، هنجارهای محلی و همچنین ایده‌های معماران را که ساختار معماری امروز را تشکیل می‌دهند، شناخت.»

هنگامی که ما به معماری در مقیاس کوچک و یافتن راه‌حل‌هایی برای طراحی فضاهای کوچک می‌پردازیم به دنبال روش‌هایی کارآمد هستیم.

معماران در طراحی فضاهای کوچک باید از عناصر خاصی استفاده کنند که در این نوع طراحی اهمیت ویژه‌ای دارند. به کمک این عناصر امکان انعطاف‌پذیری و حرکت در فضاها و استفاده کاربردی‌تر از انواع مبلمان فراهم می‌شود.

در طراحی فضاهای کوچک مانند آپارتمان‌های کوچک، راه‌حل‌های اتصال و ارتباط بین فضاها و منعطف بودن آن‌ها بسیار حائز اهمیت است.

منظور از انعطاف‌پذیری در این فضاها این است که هر سطح بتواند چندین کاربری داشته باشد. مثلا درِ ورودی به یک اتاق علاوه بر اتصال دو فضا می‌تواند محل ذخیره‌سازی و انبار کردن هم باشد.

از آنجایی که ما مدام با این ابزارها و عناصر سر و کار داریم، معمولا به این قطعات کوچک که زندگی را برایمان آسان‌تر می‌کنند زیاد توجه نمی‌کنیم.

احتمالا هر کدام از ما همین امروز بدون اینکه متوجه شویم از چندین لولا استفاده کرده‌ایم.

امروزه قیمت لولاها آنقدر مقرون به صرفه است که در هر خانه‌ای حداقل یکی از آن‌ها پیدا می‌شود. اما در گذشته لولاها تا این حد رایج نبودند. رواج لولاها باعث تکامل ساخت و محبوبیت قطعات فلزی شد.

دقیقاً مشخص نیست که چه کسی لولای در را اختراع کرده است. اما قدمت آن بسیار زیاد است به طوری که در کتاب عهد عتیق اشاراتی به قطعات طلای به کار رفته در معبد سلیمان شده است.

علی‌رغم مفهوم فوق العاده ساده لولاها که در واقع چرخش حول یک محور را ممکن می‌کنند، این قطعات باید به درستی جاسازی شوند و با دقت در جای خود قرار گیرند.

امروزه به کمک انواع پنل‌های چوبی برای استفاده در نازک‌کاری، گزینه‌های متنوعی برای بستن زاویه‌ها، باز کردن فضاها به شیوه‌های متعدد و حتی برای افزایش ایمنی کودکان وجود دارد.

در طراحی فضاهای کوچک، اجرا کردن راه‌حل‌هایی که امکان استفاده از فضا برای عملکردهای متعدد و قابل تغییر را فراهم می‌کنند با لولاها، ریل‌ها و ابزارهای مناسب امکان پذیر است.

به عنوان مثال تختخواب‌ها در طول روز فضای زیادی را اشغال می‌کنند. امروزه شرکت‌هایی وجود دارند که تختخواب‌های تاشویی تولید می‌کنند که جمع شده و به راحتی به میز کار کوچکی تبدیل می‌شوند. از همین روش می‌توان برای بیرون کشیدن یک میز برای صرف وعده‌های غذایی سریع یا پنهان کردن یک سینک پر از ظرف نیز استفاده کرد.

در فروشگاه‌های لوازم ساختمانی گزینه‌های بسیار متنوعی برای تسهیل حرکت این درها و کشوها وجود دارند که با توجه به متریال‌هایی که در آن‌ها به کار رفته و میزان زیبایی‌ و ظرافتشان سطح‌بندی می‌شوند. به طور کلی این ابزارها که برای طراحی فضاهای کوچک بسیار مهم هستند به چند گروه تقسیم می‌شوند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

1. لولاها

لولا ابزاری است که چرخش درها را ممکن می‌کند. سه مکانیزم اصلی برای لولاها وجود دارد که با توجه به میزان پوشش صفحه‌ای که بر آن فیکس شده تقسیم‌بندی می‌شوند:

روکش کامل: درِ کابینت کاملا روی صفحه کناری کابینت قرار می‌گیرد.

نیم روکش: در کابینت نیمی از صفحه کناری را می‌پوشاند. این لولا اجازه می‌دهد که دو در روی یک کابینت قرار بگیرند.

توکار: این نوع لولا به درها اجازه می‌دهد تا درون صفحه کناری کابینت قرار گیرند.

2. ریل‌های کشویی

ریل‌های کشویی از اجزای دیگری هستند که در طراحی فضاهای کوچک به کار می‌روند. امروزه رایج‌ترین ریل‌های کشویی، ریل‌های اصطلاحا تلسکوپی هستند که می‌توانند حدود 45 کیلوگرم وزن را تحمل کنند. ریل‌های تلسکوپی از یاتاقان‌های ساچمه‌ای استیل بر روی یک ریل کوچک تشکیل شده‌اند که به کشوها اجازه می‌دهند کاملا باز شوند و معمولا با یک قفل ایمنی همراه هستند که پس از باز شدن سقوط نکنند. این ریل‌ها می‌توانند قابل مشاهده یا مخفی باشند.

3. درهای کشویی

در طراحی فضاهای کوچک با توجه به محدود بودن فضا، درهای کشویی می‌توانند کمک بزرگی باشند. درهای کشویی دو قسمت اصلی دارند: اتصالات نورد و یک ریل که در بر روی آن حرکت می‌کند. انواع مختلفی از درهای کشویی با طرح‌های متنوع در بازار وجود دارند که دارای انواع اتصالات نمایان و مخفی هستند.

4. جک و پیستون

جک‌ها اجازه می‌دهند که درهای کابینت‌ها و کمدها باز بمانند. از جک‌ها می‌توان برای کمدها یا کابینت‌های در ارتفاع بالا یا در طاقچه‌های با ارتفاع پایین که قرار نیست کشویی باشند، استفاده کرد.

جک و پیستون معمولاً با لولاها به عنوان تقویت‌کننده کار می‌کنند. بنابراین بسیار حائز اهمیت است که این اتصالات دارای قفل باشند تا هنگام استفاده در حالت باز باقی بمانند و دسترسی آسان به فضای درونشان را فراهم کنند.

فولاد، آلومینیوم و فولاد ضد زنگ متداول‌ترین مواد برای ساخت این ابزارها هستند.

درست است که تصمیم‌گیری در مورد این قطعات کوچک معمولا به تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان واگذار می‌شود اما خوب است که معماران نیز از امکانات مختلفی که وجود دارد آگاه شوند و در نتیجه این قطعات را به درستی انتخاب کنند. اگرچه زیاد به این قطعات توجه نمی‌شود مگر زمانی که خراب شوند!

بهتر است که در هر پروژه، کاتالوگ سازنده انتخابی را به دقت بررسی کنید و ابزارها را با فضاهایتان تطبیق دهید. همیشه به حداکثر میزان بار قابل تحمل یک قطعه توجه کنید.

جستجوی شرکت‌های باسابقه تامین کننده ابزار و یراق‌آلات که کیفیت کالاهایشان را تضمین می‌کنند تصمیم هوشمندانه‌ای است، اگر خلاقیت نیز چاشنی کارشان باشد که چه بهتر!